Weer minder vlinders in 2020
In 2020 werden er weer minder vlinders geteld dan in de voorgaande perioden. Er waren wel soorten die erg goed vlogen en veel meer werden gemeld dan gemiddeld, maar de totaalbalans is helaas negatief.
De Vlinderstichting houdt al sinds 1990 de aantallen vlinders in Nederland bij. Met hulp van honderden vrijwilligers die iedere week op een vaste route vlinders tellen. Dit noemen we het meetnet vlinders. De tellingen zijn van begin april tot eind september. De meeste cijfers zijn nu ingevoerd. De Vlinderstichting geeft een eerste indruk.
Is 2020 een slecht vlinderjaar?
Aantal vlinders per periode. De paarse lijn geeft 2020 weer (Bron: Meetnet vlinders)
In bijgaande grafiek zien we het aantal vlinders per telling. Wat blijkt: hoe recenter de periode is, hoe minder vlinders er worden geteld. De aantallen schommelen per seizoen. Bij elkaar opgeteld waren er in 2020 waren de aantallen weer lager dan de voorgaande perioden.
Weinig vlinders in de zomer
In het vroege voorjaar en in het najaar van 2020 waren de aantallen niet slecht. Maar dat weegt niet op tegen de veel lagere aantallen in de zomer. Dat zou juist de beste tijd voor vlinders moeten zijn. Dat komt door verschillende dingen. Intensivering, stikstof en versnippering van het landschap zijn al langer bekend. De afgelopen drie jaar heeft ook de extreme droogte een grote rol gespeeld.
Verliezers
Veel vlinders hadden het moeilijk in 2020. Vooral vlinders die op de heide leven hadden het zwaar. Het heideblauwtje, de heivlinder en de kommavlinder hadden echt een dramatisch jaar. Ook de kleine vos werd bijna niet gezien. Deze oranje vlinder was tot 5 jaar nog zeer talrijk in alle Nederlandse tuinen.
Het bruin zandoogje en het koevinkje vlogen in 2020 veel minder goed dan in de laatste dertig jaar.
Opvallend afwezig was ook het klein geaderd witje. Deze vlinder houdt van wat vochtigere leefgebieden. Andere koolwitjes (zoals het klein koolwitje) werden wel veel gezien. Het klein koolwitje overleeft namelijk veel makkelijker in droog gebied.
Klein geaderd witjes in de routes, 2020 (rood) vergeleken met het gemiddelde vanaf 1990 (blauw) (Bron: Kars Veling, grafiek: meetnet vlinders)
Positieve effecten
Toch was het niet voor alle vlinders slecht. Het boomblauwtje, de atalanta, het klein koolwitje en het bruin blauwtje deden het redelijk goed. Deze hebben blijkbaar minder te lijden onder de droogte van de afgelopen drie jaar. Het bruin blauwtje vliegt gemakkelijk vele kilometers en kan zo nieuw leefgebied goed kan bereiken. De rupsen van deze vlinder eten onder andere reigersbek. Deze plant heeft het, juist dankzij de droogte, heel goed gedaan.
Echte conclusies kunnen we natuurlijk pas trekken als alle routegegevens zijn verwerkt en als er, in samenwerking met het CBS, gewogen trends zijn berekend, maar het negatieve beeld zal daardoor niet kunnen worden omgebogen.
Het meetnet vlinders is een onderdeel van het Landelijk Meetprogramma Vlinders dat wordt uitgevoerd in opdracht van het ministerie van LNV en onderdeel is van het Netwerk Ecologische Monitoring.
