Schelpengruis op de Veluwe om vogels te helpen

Op 70 plekken op de Veluwe zijn ze straks te vinden: kleine hoopjes schelpengruis. De schelpengruisplaatsen zijn nodig om diersoorten te helpen aan mineralen zoals kalk. Aan deze mineralen is een tekort door stikstofvervuiling. Deze kalk- en mineralenplaatsen zijn een tijdelijke noodmaatregel van Provincie Gelderland om vooral vogels te helpen overleven. Totdat de structurele maatregelen werken en zorgen voor bodemherstel en daarmee voor voldoende kalk voor dieren.

Luntersche Buurtbos
Gelders gedeputeerde Peter Drenth: “We werken in Gelderland hard aan een gezonde natuur en een leefbaar buitengebied. Daar zijn structurele maatregelen voor nodig, die zijn er ook, maar het kost tijd voor de effecten merkbaar zijn. In de tussentijd blijven we zeker niet op onze handen zitten. We helpen de natuur een handje en zorgen we dat het niet erger wordt.” De eerste schelpenhopen zijn in het Luntersche Buurtbosch aangelegd. Verspreid over zo’n 150 hectare komen daar 5 tot 8 schelpengruisplaatsen om vogels te helpen aan voldoende kalk. Vogels kunnen dat nu goed gebruiken om aan te sterken voor het broedseizoen in het voorjaar begint.

Kalk voor vogels
Te veel stikstof veroorzaakt twee natuurproblemen. Het ene is een direct gevolg van een teveel aan stikstof. Soorten als gras en brandnetel verdringen daardoor een veel andere planten. Het tweede stikstofprobleem is minder bekend: stikstofvervuiling maakt de bodem zuurder. Mineralen als calcium, magnesium en kalium spoelen daardoor weg. Dat verstoort de balans van de bodem. De planten bevatten te weinig mineralen en daarmee ook de slakken en insecten die daar weer van afhankelijk zijn. Dat heeft als gevolg dat veel vogelsoorten achteruitgaan, die juist van de insecten leven. Drenth: “Gelderland is de groenste provincie van Nederland. We zijn trots op onze natuur en willen dat behouden zodat we hier over dertig jaar nog steeds van kunnen genieten.”

GMS
Om te zorgen dat de hoeveelheid stikstof in de natuur omlaag gaat, zijn grote structurele maatregelen nodig. Die staan in de uitvoeringsagenda Gelderse Maatregelen Stikstof (GMS), die vorig jaar is vastgesteld. Dat gaat bijvoorbeeld om het herstellen van de heide, stuifzanden en bossen. We zijn begonnen met de uitvoering en daar gaan we de komende jaren mee verder. Maar nog niet alle maatregelen zijn genomen. En bij structurele maatregelen duurt het langer voor de effecten merkbaar zijn.  Om in de tussentijd verdere achteruitgang van de natuur zoveel mogelijk te voorkomen doen we nu al proeven met het nemen van noodmaatregelen als tijdelijke overlevingsmaatregelen voor soorten.

Noodmaatregel
Het project ‘Veluwe helpen met schelpen’ is zo’n noodmaatregel, die in overleg met vogelkenniscentrum Sovon tot stand is gekomen. We leggen samen met de grondeigenaren op de Veluwe op verschillende plekken op de heide en in de bossen kalk- en mineralenplaatsen van schelpjes aan. We gebruiken hiervoor duurzaam materiaal zoals schelpengruis dat op een duurzame manier wordt gewonnen uit de Noordzee. Er ontstaan zo als het ware ‘mineralenoases’ op de mineralenarme Veluwe. Verschillende vogelsoorten, zoals de Zwarte specht en de pimpelmees, kunnen hiervan profiteren. Ook andere dieren zoals zwijnen en insecten hebben profijt van de mineralenplaatsen.