Griepepidemie in Nederland

Typisch voor ‘echte’ griep (influenza) is dat je koorts krijgt die zeer plotseling oploopt naar 39 graden of hoger. Naast het griepvirus (influenzavirus) kunnen andere luchtwegvirussen voor griepachtige verschijnselen zorgen, zoals het rhinovirus, het RS-virus en het enterovirus. Deze virussen zorgen vaak voor klachten als een loopneus, keelpijn, hoofdpijn, hoesten en soms koorts. Vaak zijn de klachten milder dan bij griep.

Criteria griepepidemie
We spreken over een griepepidemie als twee weken achter elkaar meer dan 58 op 100.000 mensen bij de huisarts komen met griepachtige verschijnselen en minstens 10 procent van deze mensen het influenzavirus heeft. Om dit te kunnen vaststellen maakt het Nivel gebruik van gegevens die de zogeheten Peilstations van Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn aanleveren. Dit zijn veertig huisartsenpraktijken, verspreid over het land, die meldenhoeveel patiënten met griepachtige verschijnselen zij zien in hun praktijk. Ook nemen zij monsters af van deze patiënten om te bekijken of zij besmet zijn met het influenzavirus.

Duur griepepidemie: gemiddeld dertien weken
Meestal begint een griepepidemie in december of januari. In de afgelopen tien jaar duurden de epidemieën gemiddeld dertien weken. Vorig jaar duurde de griepepidemie met veertien weken één week langer dan gemiddeld.

Griep voorkomen
Tijdens een griepepidemie kun je bijna niet voorkomen dat je in contact komt met virussen die griepachtige klachten veroorzaken. Om te voorkomen dat anderen ziek worden, kun je er wel voor zorgen dat deze virussen zich minder snel verspreiden. Was vaak je handen en nies bijvoorbeeld in een papieren zakdoek (en gooi deze weg na gebruik) of in de plooi van je elleboog. Daarnaast kun je je laten vaccineren tegen griep. Van griep kun je erg ziek worden, maar meestal gaat het vanzelf over.

De Peilstations van Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn
Nivel Zorgregistraties Eerste Lijn maakt gebruik van zorggegevens die routinematig worden verzameld bij verschillende eerstelijnsdisciplines, onder meer bij bijna vijfhonderd huisartspraktijken met ruim 1,8 miljoen ingeschreven patiënten. Ruim veertig van deze huisartsenpraktijken, verspreid over het land gelegen, vormen de zogenaamde Peilstations van het Nivel. Zij rapporteren wekelijks over het vóórkomen van een aantal ziekten, gebeurtenissen en verrichtingen die in routineregistraties ontbreken en daarin niet gemakkelijk zijn op te nemen, zoals griep.

De Peilstations bestaan sinds 1970 en sinds 1992 nemen de Peilstation-huisartsen neus- en keelmonsters af bij patiënten met griepachtige klachten. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) onderzoekt of er een virus in deze monsters zit en zo ja, welke dit is. Zie ook www.nivel.nl/nl/griep en www.rivm.nl/griep.