Historisch jaarboek Gelre 2021: van wandelen en jaagpaden

Onlangs verscheen het 112^e jaarboek van de historische Vereniging Gelre (ook bekend als Bijdragen en Mededelingen Gelre), met weer veel lezenswaardige informatie over de Gelderse geschiedenis. Het jaarboek bevat tien artikelen met gevarieerde thema’s: van prehistorische offermaaltijden tot negentiende-eeuwse tabaksteelt; van de problemen van een Patriotse generaal tot wandelingen in de Gelderse natuur. Het jaarboek is geïllustreerd met prachtige kleurenbeelden en bevat ter afsluiting een flink aantal recensies.

Het Jaarboek is verkrijgbaar via de website van de Vereniging Gelre (www.vereniginggelre.nl). De verkoopprijs is € 35,-   Leden van de vereniging Gelre krijgen het jaarboek gratis.

Wandelen
In een tijd waarin het wandelen weer ongekend populair is geworden, gaan de Bijdragen en Mededelingen ook aan de wandel. Een uniek fotoboek van een wandeltocht van Arnhem naar Zutphen en Deventer neemt de lezers mee naar het begin van de vorige eeuw, toen de moderniteit zich aandiende en toerisme en recreatie zich voor het eerst op grote schaal begonnen te ontwikkelen. Met alle gevolgen van dien voor het Gelderse landschap. Geen wonder dat juist in die periode ook het beschermingsoffensief van natuur en erfgoed van de grond kwam. Dit, en de rol van de AWNB hierin, worden in een rijk geïllustreerde bijdrage uiteengezet.

Jaagpaden
Een andere vorm van wandelen was het voortrekken van schepen over de jaagpaden langs de rivieren. Tot diep in de negentiende eeuw was dit een veelgebruikte techniek bij de scheepvaart in ons land. Wat het aanleggen en onderhouden van jaagpaden aan conflicten opleverde, wordt geanalyseerd in dit jaarboek.

Problemen in de patriottentijd
Twee artikelen gaan over personen die om verschillende redenen in de patriottentijd in de problemen kwamen. Lucas Willem Philip van der Borch (1738-1820) raakte als Staats officier betrokken bij de patriotse zaak, maar viel na een ongelukkig optreden in het woelige jaar 1787 uit de gratie in beide kampen. De rest van zijn leven sleet hij teruggetrokken op een landgoed Brabant. Jan Pieter Kleijn (1760-1805) bewandelde de omgekeerde weg. Op de vlucht voor zijn vijanden in het Brabantse streek hij neer in Gelderland, waar hij in dienst trad van het Bataafse bestuur. Maar oude vijandschappen zouden zijn ambtelijke leven in het Gelderse nog flink bemoeilijken.

Gelders volk
De meest brede blik in deze editie van het jaarboek heeft de bijdrage ‘Gelders volk’, waarin voor het eerst de demografische ontwikkelingen van Gelderland van de prehistorie tot nu worden geschetst.

Een mooie hoeveelheid boekbesprekingen besluit ook dit jaar weer de Bijdragen en Mededelingen. Zij worden voorafgegaan door maar liefst twee recensie-artikelen: een overzicht van recente publicaties over de Tweede Wereldoorlog en een beschouwing over de komst van de golfsport naar ons land.